Je gezin van herkomst: jouw lot

In mijn zoektocht naar het mysterie van het leven kom ik telkens bij mezelf uit. Bij mijn eigen programmering. Waarom doe ik wat ik doe? Waarom denk ik wat ik denk? Waarom verval ik in niet werkende patronen? Soms zelfs patronen van zelfdestructieve aard. Hoe kan het dat ik de theorie heb om mezelf te veranderen, maar waarom lukt het niet om dit in de praktijk toe te passen? Althans, niet blijvend. In die zoektocht om mezelf beter te begrijpen, en vervolgens het mysterie van het leven, kwam ik uit bij systemisch werk; familie opstellingen en werken met systeemdynamieken (inmiddels zit ik in het derde jaar van de opleiding tot systemisch coach). Daar vond ik veel antwoorden op mijn vragen en leerde ik dat die antwoorden vaak terug te herleiden zijn naar mijn gezin van herkomst. En dat het gezin van herkomst (je ouders en broers en zussen) mijn lot is, inclusief de daarbij behorende uitdagingen.

Wat is systemisch werk?

Door het volgen van een systemische opleiding begaf ik me op een nieuw avonturen pad wat begint bij mijn gezin van herkomst, het allereerste systeem van ieder mens. Maar eerst, wat is systemisch werk? De theorie van systemisch werk is dat het je inzicht geeft in jouw plek binnen de verschillende systemen waar je onderdeel van bent. Denk aan je werk-systeem, je vriendenkring, de schoolsystemen waar je in gezeten hebt, de gemeenschap waarin je leeft, teams of clubs en ook je gezin van herkomst: jouw familiesysteem.

Systemisch werk gaat ervan uit dat je als mens gevormd wordt door alle systemen waar je deel van uit (hebt ge)maakt. Hoe het systeem functioneert en welke plek jij inneemt is (onbewust) bepalend voor wat je doet, hoe je het doet en waarom je doet wat je doet. Systemisch werk laat je ervaren waarom je vaak vervalt in niet-werkend gedrag en wat je dus tegenhoudt in je ontwikkeling en groei.

Wanneer je al die waardevolle zelfinzichten ontvangt door vanuit systemisch perspectief te kijken, volgt er meer begrip voor jezelf en vervolgens voor anderen en het leven. Het maakt dat je dingen veel beter van jezelf kunt accepteren en loslaten, zodat het geen macht meer over je heeft. Kortom, systemisch werk is een krachtige tool om achterhaalde patronen los te laten en/of niet dienende overtuigingen te doorbreken.

Je moet er echter wel ballen voor hebben, want je duikt de diepte in met jezelf. The good, the bad & the ugly, het komt allemaal aan bod wanneer je door je familiesysteem, en daarmee langs je eigen schaduwstukken, reist.

Ik nam een podcast op over waarom het belangrijk is om je familiesysteem te kennen. Je kunt hem hieronder beluisteren.

Je gezin van herkomst: het familiesysteem

Het gezin van herkomst bestaat uit je vader, moeder en eventuele broers en zussen. Iedereen heeft een unieke plek binnen het systeem. Vader staat rechts van moeder en de kinderen staan op volgorde van oud naar jong voor hen. Ook eventuele miskramen en geaborteerde kinderen hebben een plek in het systeem.

Binnen het familiesysteem ontstaan altijd dynamieken. Die dynamieken ontstaan door hoe je ouders gevormd zijn door hun eigen gezinnen van herkomst en hoe deze samenkomen in het gezin wat zij stichtten (jouw gezin van herkomst). Met andere woorden; hoe je ouders zijn opgevoed is bepalend voor hoe zij jou opvoeden en wat ze dus doorgeven aan je.

Veel voorkomende dynamieken

Een dynamiek in een familiesysteem is per definitie slecht, omdat het voorkomt dat het systeem op een gezonde manier kan functioneren. Veel voorkomende dynamieken binnen een gezin zijn:

1. Iemand staat niet op zijn plek; bijvoorbeeld wanneer een moeder zegt dat haar dochter haar beste vriendin is. De moeder staat dan niet links achter haar dochter, maar naast haar. Ze staat op de verkeerde plek, waardoor er een dynamiek ontstaat.
2. Wanneer er gebeurtenissen of personen uitgesloten worden; bijvoorbeeld een miskraam waar niet om gerouwd is en/of waar niet over gepraat wordt. Ook dit zorgt voor een dynamiek die het familiesysteem negatief kan beïnvloeden.
3. Wanneer geven en nemen niet in balans zijn; ouders hebben volgens systemische wetten alles aan hun kinderen te geven en kinderen hoeven alleen maar te ontvangen. Wanneer een ouder gaat nemen van een kind, bijvoorbeeld wanneer het ziek is en het kind gaat zorgen voor de ouder, ontstaat er dynamiek.

Geen enkel familiesysteem is vrij van dynamieken. Er zijn altijd redenen waarom geven en nemen even niet in balans is of waarom iemand niet op z’n eigen plek staat. Het is dan zaak om dit te herstellen, zodat het systeem weer in balans kan komen.

Dynamieken die van generatie op generatie worden doorgegeven

Heel vaak is er disbalans doordat een dynamiek binnen een familiesysteem van generatie op generatie wordt doorgegeven. Onbewust uiteraard, want de meesten van ons zijn zich er niet van bewust wat een systeem nodig heeft om goed te kunnen functioneren.

Vooral gebeurtenissen die schaamte, schuld of schande betreffen en waar niet graag over gepraat wordt zijn bepalend voor generationele dynamieken. Denk bijvoorbeeld aan uitsluiting van gebeurtenissen die in de oorlog plaatsvonden. Onze voorouders die in de eerste of tweede wereldoorlog hebben geleefd hebben, hebben over het algemeen veel schaamte, schuld en schande gebeurtenissen meegemaakt die ze onder het tapijt hebben geveegd. Vaak omdat het erg gevoelige gebeurtenissen betreffen. Of gezinnen waar de kerk grote invloed heeft gehad, ook daar werd over veel dingen niet gesproken. Zonder te weten waar het precies over gaat kunnen latere generaties van dat familiesysteem hinder ondervinden van deze verborgen gebeurtenissen. Een systeem onthoudt namelijk alles en wil maar één ding: dat het verhaal ingesloten wordt.

Jouw lot

Het familiesysteem waar jij in geboren wordt is jouw lot. De kaarten die je daar toebedeelt krijgt zijn van jou, ook de stukken die je van andere generaties die (onbedoeld) aan jou zijn doorgegeven. En het is aan jou wat je daarmee doet.

Nagenoeg altijd bepaalt je gezin van herkomst hoe jij je lot draagt. Als iedereen op de juiste plek staat, alles is ingesloten en geven en nemen in balans is, ervaar je waardigheid en kracht in het dagelijks leven en kom je dus moeiteloos vooruit. Echter, zoals eerder benoemd, ontstaan er altijd dynamieken binnen een systeem. De mate van verstrikking verschilt uiteraard per gezin van herkomst, maar één ding is duidelijk; een dynamiek is per definitie slecht. Het weerhoudt het systeem namelijk om te floreren en daarmee weerhoudt het jou persoonlijk om je eigen pad in het leven te bewandelen. Vaak houden de dynamieken je dolend in patronen en overtuigingen die je niet dienen.

Om die dynamieken op te lossen is systemisch werk heel helpend. Het helpt je om jouw lot te nemen en daarin de dingen terug te geven die niet van jou zijn. Daarmee maak je de weg vrij om je eigen levenspad te bewandelen.

Het aannemen van je lot

Iedereen is verantwoordelijk voor zijn of haar lot en voor het aannemen van dit lot. Dat betekent ook dat als jij last hebt van symptomen dat je verantwoordelijkheid kunt nemen door opzoek te gaan naar de wortel van het betreffende symptoom.

Voorbeelden van symptomen zijn:

• Ervaren van onrust
• Burn-out
• Onzeker voelen
• Angstig zijn
• Buiten proportioneel gevoel van verantwoordelijkheid
• Niet weten wat je wilt
• Gebrek aan (persoonlijk) leiderschap / zelfregie
• Doelen niet halen
• Niet productief zijn of juist over productief zijn
• Onduidelijke lichamelijke klachten

Het mooie is dat als je tot de wortel komt van je symptoom je die kunt doorvoelen, insluiten en vervolgens los kunt laten. Op die manier kan de dynamiek oplossen en dat kan positieve gevolgen hebben voor alle leden binnen het familiesysteem.

Lees meer over werken met systeemdynamieken.

Onderzoek je familiesysteem

Het onderzoeken van mijn familiesysteem heeft vele dynamieken blootgelegd. En daardoor heeft het evenveel symptomen bij mij opgelost. Hoewel dit een ongoing proces is pluk ik er vele vruchten van. Mijn leven is hierdoor in een aangename stroomversnelling gekomen. Ik weet steeds vaker de moeiteloze stroom van het leven te vinden.

Vanuit mijn ervaring heb ik een e-mail serie gecreëerd waarin ik iedere week een (schrijf)opdracht toestuur die je helpt om inzicht in je familiesysteem te krijgen en in jezelf (je schaduw).

Je kunt je hieronder gratis inschrijven voor deze e-mails en uiteraard op ieder gewenst moment uitschrijven.

Ik wens je een mooie verdiepende ontmoeting met jezelf toe!